Inhoud

• Wat is pijn?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Pijn

Wat is pijn?

Pijn is vervelend, maar soms ook heel nuttig.
Pijn kan betekenen dat iets in het lichaam beschadigd wordt. Zoals bij een wond, ontsteking, ziekte of gebroken been.

Pijn zorgt ervoor dat we iets doen om het niet erger te laten worden en om het lichaam te laten genezen. Bijvoorbeeld een hand wegtrekken van een hete pan. Of niet op een gebroken been lopen.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Kijk eerst wat de oorzaak van de pijn kan zijn. Soms is er een duidelijke oorzaak die snel moet worden behandeld. Zoals een wond, een botbreuk, een bloeding of ontsteking.

Als de pijn heftig is, lang blijft, erger wordt, of steeds terugkomt: ga naar je huisarts.

• Als de oorzaak duidelijk is, spreekt de huisarts een behandeling met je af. Nadat de oorzaak is behandeld, gaat de pijn meestal weg.
• Was er geen duidelijke oorzaak? Dan kun je afwachten of de pijn vanzelf minder wordt.

Bij pijn aan spieren en gewrichten kun je proberen door te gaan met wat je normaal elke dag doet. Bewegen kan meestal geen kwaad, ook als er geen oorzaak is gevonden. Wordt de pijn erger door bewegen, doe het dan tijdelijk rustiger aan en verdeel je activiteiten over de dag.

Kun je door de pijn minder goed bewegen, werken of slapen? Bijvoorbeeld bij rugpijn? Neem dan tijdelijk een pijnstiller op vaste tijden, verdeeld over de dag. Zo voorkom je dat de pijn steeds terugkomt. Zodra je kunt, probeer je weer door te gaan met wat je normaal doet. Als dat lukt, kun je de pijnstiller weer minder gaan gebruiken en ermee stoppen.

Kijk ook wat je nog meer kunt doen om minder pijn te hebben. Zoals gezond leven, bezig zijn met andere dingen, bewegen, ontspannen en contact houden met andere mensen. Je hebt dan minder pijnstillers nodig.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Bel direct de huisarts als je bij pijn ook 1 of meer van deze klachten krijgt:

• moeilijk of heel snel ademen
• pijn op je borst
• opeens veel zweten
• suf worden
• overgeven (braken)
• bloed overgeven
• bloed bij je poep

In de avond of nacht en in het weekend bel je hiervoor de huisartsenpost.

Bel je huisarts voor een afspraak of om te overleggen, als je 1 of meer van deze dingen herkent:

• De pijn is heftig, blijft lang, wordt erger of komt steeds terug.
• De pijn wordt niet minder of pijnstillers helpen niet genoeg om de pijn minder te maken.
• Je twijfelt of je bepaalde pijnstillers mag gebruiken.
• Je hebt veel last van bijwerkingen van de pijnstillers (bijvoorbeeld maagklachten).
• De pijn duurt langer dan verwacht.
• Het lukt je niet om meer te bewegen en weer te doen wat je normaal deed.
• Je hebt ook last van angst en sombere gedachten.
• Je hebt pijn en krijgt ook koorts.
• Je hebt pijn en voelt je ziek of steeds zieker.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Paracetamol
Paracetamol werkt zowel pijnstillend als koortsverlagend.

Paracetamol in combinatie met andere middelen
Propyfenazon werkt net als paracetamol pijnstillend en koortsverlagend. Coffeïne versterkt mogelijk het pijnstillende effect en werkt opwekkend. Voorbeelden zijn paracetamol in combinatie met coffeïne en propyfenazon in combinatie met paracetamol en coffeïne.

Ontstekingsremmende pijnstillers
Ontstekingsremmende pijnstillers, ook wel NSAID's genoemd. Deze middelen werken pijnstillend en ontstekingsremmend. Hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn in en rond gewrichten. Voorbeelden zijn acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, dexketoprofen, diclofenac, ibuprofen, indometacine, ketoprofen, metamizol, naproxen en tiaprofeenzuur.

Ontstekingsremmende pijnstillers bij maagklachten
Sommige mensen die ontstekingsremmende pijnstillers langdurig gebruiken, krijgen last van irritatie of beschadiging van de maag. Sommige ontstekingsremmende pijnstillers hebben deze bijwerking minder dan de gewone NSAID's. Voorbeelden zijn celecoxib en etoricoxib.

Ook wordt soms misoprostol gecombineerd met de pijnstiller, om de bijwerkingen op de maag te verminderen. Voorbeeld is diclofenac in combinatie met misoprostol.

Lokaal verdovende middelen op de huid
Zalf, crème, gel of spray met lokaal verdovende middelen worden gebruikt bij een pijnlijke huid. Pijn kan bijvoorbeeld ontstaan bij scheurtjes in de huid van de anus (anusscheurtjes). De crème kan worden gebruikt om de huid te verdoven voor een plaatselijke ingreep. Voorbeelden zijn lidocaïne op de huid en lidocaïne in combinatie met prilocaïne op de huid.

Codeïne
Codeïne zorgt ervoor dat de pijnprikkel niet of minder sterk aankomt. Hierdoor heeft het een pijnstillende werking. Codeïne wordt ook wel gebruikt in combinatie met de pijnstiller paracetamol.

Morfineachtige pijnstillers
Morfineachtige pijnstillers, ofwel opiaten, hebben een sterk pijnstillende werking. Ze zorgen dat het 'bericht' in de hersenen niet of minder sterk aankomt. Hierdoor voelt u de pijn minder en reageert u er rustiger op. Als andere eenvoudige pijnstillers onvoldoende werken, worden deze pijnstillers voorgeschreven. Voorbeelden zijn buprenorfine, fentanyl, hydromorfon, methadon, morfine, oxycodon, pentazocine, pethidine, piritramide, remifentanil, sufentanil en tramadol.

Clonidine
Clonidine wordt in zeldzame gevallen gebruikt bij ernstige pijn of pijn na operaties. Hoe het werkt is niet precies bekend.

Tamoxifen
Tamoxifen wordt soms gebruikt bij zeer pijnlijke of gevoelige borsten, waarbij de klachten verband hebben met de menstruatie en maandelijks terugkeren. Tamoxifen wordt gebruikt als andere behandelingen tegen pijnlijke borsten onvoldoende helpen.

Danazol
Danazol wordt soms gebruikt bij zeer pijnlijke of gevoelige borsten. Bijvoorbeeld als deze worden veroorzaakt door cysten. Danazol wordt gebruikt als andere behandelingen tegen pijnlijke borsten onvoldoende helpen.

Methoxyfluraan
Methoxyfluraan zorgt ervoor dat pijn minder wordt. Het is niet bekend hoe dit medicijn de pijn minder maakt. Artsen schrijven het voor om erge pijn door een ongeluk snel minder te maken bij mensen die nog bij bewustzijn zijn.