Inhoud

• Wat doet linezolid en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik linezolid gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

linezolid

Linezolid is een antibioticum. Het remt de groei van veel soorten bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals longontsteking, tuberculose en huidinfecties.

Wat doet linezolid en waarbij gebruik ik het?

Infecties met bacteriën

Werking
Linezolid remt de groei van bepaalde soorten bacteriën. Het wordt gebruikt bij:

• ernstige infecties van longen, huid of bindweefsel, als mensen allergisch zijn voor andere antibiotica, zoals penicillines;
• infecties van longen, huid of bindweefsel met bacteriën die ongevoelig zijn voor andere antibiotica, zoals de MRSA-bacterie. Deze bacterie komt vooral voor in ziekenhuizen in het buitenland en is voor veel antibiotica ongevoelig. Linezolid helpt dan vaak nog wel.

Effect
De tabletten beginnen na ongeveer 2 uur te werken; het infuus werkt meteen. Eén dosis werkt ongeveer 12 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Longontsteking

Verschijnselen
Een longontsteking is een infectie van het longweefsel. U voelt zich flink ziek, heeft koorts en moet vaak hoesten. Ook kunt u slijm ophoesten. Het ademen kan pijnlijk zijn en u bent vaak benauwd.

Behandeling
Een longontsteking wordt meestal behandeld met penicillines, doxycycline of azitromycine.

Linezolid wordt alleen gebruikt als de eerste-keuze antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica, zoals bij infecties met de MRSA-bacterie. Deze bacterie kunt u in een ziekenhuis in het buitenland oplopen. De MRSA-bacterie is ongevoelig voor veel antibiotica, maar kan nog wel worden bestreden met linezolid.

Linezolid is een ‘reserve’-antibioticum. Dat betekent dat artsen het zo min mogelijk voorschrijven, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig voor worden. Dan kan het werkzaam blijven bij zeer ernstige infecties, zoals met de MRSA-bacterie.

Effect
De tablet begint ongeveer 2 uur na inname te werken; het infuus werkt meteen. Eén dosis werkt ongeveer 12 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Tuberculose

Tuberculose is een infectie met de tuberkelbacterie. Iemand die ‘open` tbc heeft, kan door hoesten, niezen of spreken de bacterie in de lucht verspreiden. Door inademen van deze lucht kan men besmet worden.

Verschijnselen
Als u voldoende afweer heeft, kunt u een lichte longontsteking krijgen. Deze geneest meestal binnen enkele weken. Vaak verloopt de infectie zo licht, dat u deze niet eens opmerkt. De bacterie kan echter wel aanwezig blijven en soms jaren later weer de kop opsteken.

Als uw weerstand onvoldoende is, kunnen de longen ontstoken blijven. Soms in een 'gesloten' (niet besmettelijke) vorm, soms in een open wond, de 'open' (besmettelijke) tbc. Via de lymfe en het bloed kan de ontsteking zich uitbreiden naar andere plaatsen in het lichaam, bijvoorbeeld de klieren, botten en hersenvliezen.

Behandeling
Als u ('gesloten of 'open') longtuberculose heeft, moet u gedurende minstens 6 maanden een combinatie van antibiotica gebruiken. Als de tuberculose ook in andere organen zit, of als u een verminderde weerstand heeft, kan de kuur een jaar of langer duren. Deze lange kuur is nodig om alle achtergebleven bacteriën te bestrijden.

Meestal schrijft de arts een combinatie van antibiotica voor bij tbc. Bijvoorbeeld rifampicine, isoniazide, ethambutol en pyrazinamide. Als deze combinatie onvoldoende effectief is, kan de arts linezolid voorschrijven.

Huidinfectie

Door beschadiging van de huid, zoals bij eczeem en bij wonden, kunnen bacteriën de huid binnendringen en een ontsteking veroorzaken. Vooral mensen met diabetes hebben veel kans op dergelijke infecties, bijvoorbeeld aan de voeten. Ook mensen met een verminderde doorbloeding van de benen hebben vaker infecties aan hun onderbenen. Verder hebben mensen met een verminderde weerstand of mensen die afweeronderdrukkende medicijnen moeten gebruiken sneller een huidinfectie.

Bij een huidinfectie wordt de huid rood, warm, gezwollen en pijnlijk. Ook ontstaat pus en zijn er soms blaasjes op de huid.
Als ook het onderliggende bindweefsel mee gaat doen, noemen we het wondroos. Soms krijgt u koorts en voelt u zich ziek. Vooral mensen met diabetes of hartfalen kunnen ernstig ziek worden van een huidinfectie.

Behandeling
Bij licht geïnfecteerde schaaf-­ of snijwonden en blaren is een antibioticum meestal niet nodig. Het is voldoende de aangedane huid goed te wassen en te ontsmetten. Het lichaam zorgt dan zelf voor het opruimen van de bacterie en het helen van de wond.

Als de infectie dieper ligt of erg uitgebreid is en er bovendien sprake is van koorts, kan de arts kiezen voor een antibioticum om in te nemen, bijvoorbeeld een penicilline, claritromycine of azitromycine. Als deze niet gebruikt kunnen worden of niet helpen, kan de arts linezolid voorschrijven. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een huidinfectie met de MRSA-bacterie. Deze bacterie kan men in een ziekenhuis in het buitenland oplopen. De MRSA-bacterie is ongevoelig voor veel normale antibiotica, maar kan nog wel worden bestreden met bijvoorbeeld linezolid.

Wondroos

Wondroos wordt ook wel belroos of erysipelas genoemd. Het is een plotseling opkomende ontsteking diep in de huid, veroorzaakt door een bacterie.

Verschijnselen
De ontsteking zit vaak in en rond een zwakke plek in de huid, zoals een wond, een doorligplek of een insectenbeet.

De ontstoken plek is rood, dik, warm en pijnlijk. Bovendien kunt u zich flink ziek voelen, met koorts, koude rillingen, misselijkheid en hoofdpijn.

Behandeling
De bacterie die wondroos veroorzaakt, kan worden bestreden met een antibioticum, bijvoorbeeld een penicilline, claritromycine of azitromycine. Wanneer deze onvoldoende werken of niet gebruikt kunnen worden, kan uw arts een ander antibioticum voorschrijven, zoals linezolid.

 

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn, diarree of verstopping.

  Zeer zelden maagpijn, brandend maagzuur en oprispingen. Diarree gaat meestal binnen enkele dagen over. Krijgt u ernstige diarree? Neem contact op met uw arts als u meermalen per dag waterdunne ontlasting heeft en daarbij moet overgeven en koorts heeft.

• Ontstoken slijmvliezen van mond en mondhoeken, keelholte, vagina of anus. 

  Het betreft meestal een candida-infectie (schimmel) van de slijmvliezen. Dit ontstaat doordat het normale evenwicht tussen schimmels en bacteriën is verstoord. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
  Zeer zelden andere klachten van de mond: ontstoken gezwollen tong, ontstoken tandvlees, droge mond, dorst, tandverkleuring en verkleuring van de tong. Heeft u hier veel last van? Raadpleeg dan uw arts.

• Metaalachtige smaak

• Hoofdpijn

• Huidklachten, zoals jeuk en huiduitslag en zeer zelden roodheid, jeuk, schilfering en galbulten. 

  Deze verschijnselen kunnen wijzen op overgevoeligheid, maar dat hoeft niet (zie Zeer zelden: overgevoeligheid).

• Te weinig bloedplaatjes. Dit kunt u merken aan plotselinge blauwe plekken of bloedneuzen.

  Waarschuw dan uw arts. Bij een behandeling van meer dan twee weken zal uw arts uw bloed wekelijks op deze bijwerking controleren.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Bij het infuus: pijn rond de plaats van de naald.

  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ontsteking van de ader op de plaats van het infuus. Waarschuw uw arts als u merkt dat de plaats rood en gezwollen wordt en warm aanvoelt.

• Griepachtige verschijnselen, zoals koude rillingen, koorts, zweten en vermoeidheid.

• Duizeligheid, slapeloosheid, oorsuizen.

• Haaruitval

  Dit verdwijnt weer als u stopt met dit medicijn.

• Hoge bloeddruk

  Deze bijwerking treedt vooral op als u ook voedsel of drank met veel van het aminozuur tyramine gebruikt. Tyramine zit vooral in oude gerijpte kaas, camembert, brie, biergist, marmite, witbier, zware bieren zoals Belgisch bier en tapbier, champagne en chiantiwijn. Kleine hoeveelheden van dit eten of drinken verhogen de bloeddruk nauwelijks. Overleg hierover met uw diëtist. Uw diëtist kunt u een compleet voedingsadvies geven.

• Vaak moeten plassen.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dit merken aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Raadpleeg dan uw arts. Ook kunt u duizelig of benauwd worden; u kunt ook flauwvallen. In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan: koorts, ernstige benauwdheid, opgezwollen mond, tong, keel of gezicht, huiduitslag, ademhalingsproblemen, flauwvallen, blaren op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Stop in deze gevallen met dit medicijn en waarschuw meteen een arts of ga naar de Eerstehulpdienst. Als u overgevoelig bent, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dat door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Bij gebruik langer dan enkele weken:

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Minder rode of witte bloedcellen. Dit kunt u merken aan extreme vermoeidheid, bleke huid, onverklaarbare koorts en keelpijn of blaasjes in de mond en keel.

  Waarschuw dan uw arts. Bij een behandeling van meer dan twee weken zal uw arts uw bloed wekelijks op deze bijwerking controleren.

• Zenuwaandoeningen, vooral van de ogen. Raadpleeg uw arts meteen als u opeens minder scherp of wazig ziet, kleuren anders ziet, of wanneer gedeeltes van uw gezichtsveld wegvallen.

  Ook de huidzenuwen kunnen zijn verstoord, waardoor u minder voelt of juist kriebelingen en tintelingen heeft. Raadpleeg ook dan uw arts.

• Hartkloppingen of een onregelmatige of snelle hartslag.

  Ook kunt u aanvallen van pijn op de borst krijgen. Waarschuw uw arts als u hier last van heeft.

• Een zwak gevoel, moe zijn, samentrekkingen van de spieren, verward zijn en flauwvallen.

  Dit komt door te weinig natrium in het bloed. Dit kan doordat u teveel van een hormoon heeft dat ervoor zorgt dat u vocht vasthoudt. Heeft u hier last van? Raadpleeg dan uw arts.
   

Onbekend hoe vaak het optreedt

• Een hoger risico op hartritmestoornissen. U kunt last krijgen van plotselinge duizelingen of even buiten bewustzijn raken. Dit is vooral van belang voor ouderen en mensen met een bepaalde hartritmestoornis, namelijk het verlengde QT-interval. Gebruik dit middel NIET als u deze hartritmestoornis heeft.

  Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander middel.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik linezolid gebruiken met andere medicijnen?

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• De antistollingsmedicijnen acenocoumarol en fenprocoumon. Linezolid kan de bloedstolling ontregelen. Vertel de trombosedienst dat u linezolid gebruikt of heeft gebruikt.
• Buiktyfusvaccin–capsules. Linezolid maakt het buiktyfusvaccin in de capsules onwerkzaam. Gebruik daarom beide middelen niet samen. Als tussen beide medicijnen minimaal 3 dagen zit, is er geen probleem.
  Wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen na afloop van de kuur met linezolid. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De wisselwerking treedt dan niet op.
  Heeft u minder dan 3 dagen geleden capsules met buiktyfus-vaccin gebruikt en moet u nu starten met linezolid? Neem dan contact op met uw arts.
• Claritromycine, een antibioticum. Claritromycine versterkt de werking, maar ook de bijwerkingen van linezolid. Als u beide medicijnen gebruikt bij tuberculose, is er geen probleem. Uw arts controleert dan regelmatig op bijwerkingen van beide medicijnen.
  Als u het niet bij tuberculose gebruikt: gebruik deze medicijnen dan niet samen. Overleg met uw arts.
• Bepaalde medicijnen tegen depressie, namelijk citalopram, duloxetine, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, venlafaxine en vortioxetine en het medicijn tegen te snelle zaadlozing dapoxetine.
  Deze medicijnen kunnen in combinatie met linezolid een ernstige bijwerking veroorzaken: het serotoninesyndroom. U merkt deze bijwerking aan trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en een verminderd bewustzijn. Overleg met uw arts als u deze combinatie krijgt voorgeschreven.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden en alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alles eten?
U mag niet veel voedsel of drank met het aminozuur tyramine gebruiken. U kunt dan een te hoge bloeddruk krijgen. Tyramine zit in oude gerijpte kaas, camembert, brie, biergist, marmite, witbier, zware bieren zoals Belgisch bier en tapbier, champagne en chiantiwijn. Een kleine hoeveelheid hiervan kan geen kwaad. Overleg hierover met uw diëtist. Uw diëtist kan u een compleet voedingsadvies geven.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico's van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun baby. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan bekend is dat het wel veilig is tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding
Geeft u borstvoeding? Of wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn komt in de moedermelk. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is, dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Tabletten: innemen met een half glas water.
• Infuus: uw arts of verpleegkundige zal het infuus aanbrengen in een ader. Het infuus duurt een half tot 2 uur.

Wanneer?
Tabletten: u mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
De kuurduur hangt af van het soort infectie en de ernst van de infectie. Normaal gesproken duurt een kuur 10 tot 14 dagen. Bij sommige infecties langer, bijvoorbeeld enkele maanden.
Houd er rekening mee dat u de kuur niet mag onderbreken en dat u hem helemaal moet afmaken. Ook al merkt u van de infectie vóór afloop van de kuur niets meer. Dit betekent namelijk niet dat alle bacteriën verdwenen zijn.